مهارت های تئوری

GFR چیست و نحوه مجاسبه + 7 عوامل تاثیر گذار

GFR چیست : کلیه ها، بخشی از سیستم ادراری بدن ما هستند که وظیفه خارج کردن مواد زائد و مضر از بدن را بر عهده دارند. یکی از مهمترین عواملی که در بررسی سلامت کلیه ها مورد استفاده قرار می گیرد، شاخص GFR یا ضریب فیلتراسیون گلومرولار است. در این مقاله به بررسی مفاهیم مرتبط با GFR و نحوه محاسبه آن، تاثیر عوامل مختلف بر مقدار GFR و ارائه راهکارهایی برای حفظ سلامت کلیه ها پرداخته خواهد شد.

GFR چیست
GFR چیست

مفهوم GFR

GFR یا ضریب فیلتراسیون گلومرولار، میزان فیلتراسیون خون در گلومرول های کلیه ها است. بطور کلی، فیلتراسیون خون در گلومرول های کلیه، میزان خونی است که از رگ های کوچکی به نام آرتریول افرازی وارد گلومرول می شود و پس از عبور از کپسول بومن به صورت ادرار از بدن خارج می شود. با توجه به اینکه کلیه ها از فیلتراسیون خون برای تولید ادرار استفاده می کنند، اندازه گیری میزان فیلتراسیون گلومرولار (GFR) به عنوان یکی از شاخص های اصلی سلامت کلیه ها مورد استفاده قرار می گیرد.

محاسبه GFR

محاسبه مقدار GFR با استفاده از روش های مختلفی انجام می شود. یکی از روش های رایج برای محاسبه GFR، استفاده از فرمول CKD-EPI است. این فرمول با استفاده از سن، جنس، سطح کراتینین خون، میزان آلبومین خون و … مقدار GFR را محاسبه می کنند

فرمول محاسبه GFR به شرح زیر است:

GFR (ml/min/1.73m²) = 175 x (سطح بدنی/creatinine) ^ (-1.154) x (سن) ^ (-0.203) x (0.742 اگر زن و 1.00 اگر مرد)

در این فرمول، سطح بدنی به متر مربع، creatinine به میلی گرم بر دسی لیتر، و سن به سال ها محاسبه می شوند. همچنین جنسیت نیز در این فرمول مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا میزان GFR در زنان و مردان ممکن است متفاوت باشد.

رنج نرمال GFR
رنج نرمال GFR

مثال

برای مثال، فرض کنید یک مرد 45 ساله با سطح بدنی 1.8 مترمربع و میزان creatinine در سرم خود برابر با 1.2 میلی گرم بر دسی لیتر دارد. در این صورت، با استفاده از فرمول محاسبه GFR، می توان میزان GFR این فرد را محاسبه کرد:

GFR = 175 x (سطح بدنی/creatinine) ^ (-1.154) x (سن) ^ (-0.203) x (1.00 اگر مرد)

GFR = 175 x (1.8/1.2) ^ (-1.154) x (45) ^ (-0.203) x (1.00)

GFR = 93.4 ml/min/1.73m²

بنابراین، میزان GFR این فرد برابر با 93.4 میلی لیتر در دقیقه بر متر مربع می باشد. این نشان دهنده عملکرد نسبتاً خوب کلیه های این فرد است، زیرا میزان GFR بالاتر از 60 ml/min/1.73m² است که به عنوان نشانه عملکرد نرمال کلیه ها در نظر گرفته می شود.

تاثیر عوامل مختلف بر GFR

مقدار GFR، به طور معمول در بازه 90-120 میلی لیتر بر دقیقه برای هر 1.73 متر مربع سطح بدن محاسبه می شود. اما این مقدار ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلفی قرار بگیرد. برخی از این عوامل عبارتند از:

1- سن: با پیشرفت سن، میزان فیلتراسیون گلومرولار کاهش می یابد. 2- جنس: زنان، معمولاً مقدار GFR کمتری نسبت به مردان دارند. 3- سطح کراتینین خون: افزایش سطح کراتینین خون معمولاً به کاهش مقدار GFR منجر می شود. 4- بیماری های قلبی-عروقی: بیماری هایی مانند فشار خون بالا و دیابت، میزان فیلتراسیون گلومرولار را تحت تاثیر خود قرار می دهند. 5- استفاده از داروها: برخی داروها مانند آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد التهاب، می توانند به طور موقت مقدار GFR را کاهش دهند.

راهکارهای حفظ سلامت کلیه ها

با توجه به اهمیت مقدار GFR در بررسی سلامت کلیه ها، انجام اقداماتی برای حفظ سلامت کلیه ها و کاهش خطر ابتلا به بیماری های کلیه می تواند بسیار مفید باشد. برخی از راهکارهایی که می توان برای حفظ سلامت کلیه ها به کار برد، عبارتند از:

1- کنترل فشار خون: با کنترل فشار خون، خطر ابتلا به بیماری های کلیه کاهش می یابد.

2- کاهش وزن: افرادی که دارای اضافه وزن هستند، باید سعی کنند وزن خود را کاز طریق روش های سالم و مناسب کاهش دهند. این کار باعث کاهش فشار خون و کاهش خطر ابتلا به بیماری های کلیه می شود.

3- مدیریت دیابت: در صورت داشتن دیابت، باید سعی شود سطح قند خون کنترل شود تا از بروز بیماری های کلیه جلوگیری شود.

4- مصرف مایعات کافی: مصرف مایعات کافی می تواند به خوبی به حفظ سلامت کلیه ها کمک کند. مصرف آب به طور خاص بسیار مهم است و باید هر روز حداقل 8 لیوان آب مصرف شود. 5- جلوگیری از استفاده از سیگار: سیگار می تواند به شدت به کاهش سلامت کلیه ها و افزایش خطر ابتلا به بیماری های کلیه کمک کند. بنابراین، بهتر است از استفاده از سیگار خودداری شود. 6- مصرف مواد مخدر: استفاده از مواد مخدر نیز می تواند به شدت به کاهش سلامت کلیه ها و افزایش خطر ابتلا به بیماری های کلیه کمک کند. بنابراین، بهتر است از استفاده از مواد مخدر خودداری شود.

7- آزمایش های منظم: آزمایش های منظم و بررسی مقدار GFR می تواند به جلوگیری و زودتر شناسایی بیماری های کلیه کمک کند. بنابراین، برای افرادی که خطر ابتلا به بیماری های کلیه بیشتر است، آزمایش های منظم توصیه می شود.

نتیجه گیری

در این مقاله، به بررسی مفهوم GFR، روش های محاسبه آن، عوامل تاثیر گذار بر آن و راهکارهای حفظ سلامت کلیه ها پرداخته شد. GFR، به عنوان یک شاخص بسیار مهم برای بر

شما میتوانید با اشتراک گذاری سایت https://nursingskills.net و صفحه توییتر ما از ما حمایت کنید

Saeid Chayani

سعید چایانی دانشجوی ترم 8 دانشگاه آزاد همدان . هدفم از تشکیل این سایت فراگیری مهارت های پزشکی-پرستاری هست ، به حوزه وب هم علاقه‌مندم ، امیدوارم لحظاتی خوبی در این سایت رو رقم بزنم .

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا